Naar begin


Bastion Oranje

Klik op de gebouwen voor meer informatie

Klik voor luchtfoto Bastion Oranje Klik hier voor doorgang a Klik hier voor gebouw F Klik hier voor Rijkskeet (Geniehuis) Klik hier voor gebouw G. Kazerne Oranje Klik hier voor gebouw H Klik hier voor gebouw I Klik hier voor gebouw K Klik hier voor gebouw L

Bastion Oranje

        Bastion Katten. Gebouwen:

Bastion Oranje ligt aan de oostkant van de vesting tussen de bastions Katten en Oranje. Het ligt op de scheiding van het binnen- en het buitendijkse gebied.Vanaf de punt van het bastion loopt daarom een stenen muur door de vestinggracht, de Oostbeer, die aansluit oip de Oostdijk en vroeger deel uitmaakte van de zeewaterkering. De ligging tegenover de Oostdijk maakte Oranje tot een belangrijk bastion. De dijk bood een aanvaller een goed begaanbare toegangsweg die zelfs bij het onder water zetten van de Waterlinie boven water zou uitsteken.

Doordat bij de aanleg van de vesting voor het binnendijkse deel een ander vestingbouwkundig systeem is toegepast als voor het buitendijkse deel, wijken de twee helften van het bastion qua inrichting sterk van elkaar af. De noordelijke helft van het bastion, vroeger de zeezijde, heeft een relatief korte voorkant en een zeer korte, rechte flank. Oorspronkelijk had deze flank een voorwal voor zich en een hoge flank achter zich, zodat er, in elk geval theoretisch, geschut in drie etages achter en boven elkaar kon worden opgesteld. Die inrichting is bij de vernieuwing van de vesting in het laatste kwart van de 19e eeuw verdwenen toen op de flank een gebouw met twee kanonkelders is aangelegd (als onderdeel van het gebouw kazerne Oranje). Deze helft van het bastion heeft geen 17e eeuwse gebouwen meer omdat bij de vernieuwing voor de aanleg van de mortierkazematten in de punt van het bastion, de 17e eeuwse onderdoorgang naar de punt is afgebroken.

De zuidelijke helft van bastion, de landzijde, is ingericht als al de andere binnendijkse bastions van de vesting. De voorkant van het bastion en de flank zijn hier beduidend langer. De flank is gebogen en heeft twee niveaus (hoge en lage flank), die voor een betere dekking zijn teruggetrokken tot achter de schouderhoek, de hoek tussen face en flank van het bastion. Deze helft van het bastion heeft de 17e eeuwse gebouwen die kenmerkend zijn voor de binnendijkse bastions: een gebouw met vijf kanonkelders achter de voorkant van het bastion en een gebouw met twee kanonkelders in het uiteinde van de courtine Oranje-Promers, nabij de lage flank.

De inrichting van het aardewerk is nog grotendeels zoals deze bij de verbetering in de 19e eeuw werd aangelegd. De borstwering aan de voorkant van het bastion is 10 m hoog. Achter de borstwering loopt een walgang waaraan verscheidene open geschutamplacementen liggen, gescheiden door traversen. Vanaf het middenterrein leiden twee opritten naar de walgang. De kruin van de borstwering van de rechterflank ligt op 7,6 m boven NAP.

Oranje is een hol bastion. Dat wil zeggen dat het middenterrein niet is opgehoogd maar slechts 0,5 tot 1 m boven straatniveau ligt. In 1875-'78 zijn in het bastion drie gebouwen aangelegd: een kazerne met twee kanonkelders, een gebouw met drie mortierkazematten en een kruitmagazijn annex bergplaats voor het geschut. In 1984-'86 is het bastion gerestaureerd. Daarbij werden niet alleen de bekledingsmuren en de gevels van de gebouwen, maar ook de aardwerken hersteld. Ook de voor het bastion gelegen Oostbeer werd gerestaureerd.


© text, illustrations: David Kips, 2015.
Contact: d.kips@hccnet.nl

Naar begin

Valid XHTML 1.1 Valide CSS!