Naar begin


Bastion Nieuw Molen

Klik op de gebouwen voor meer informatie

Klik voor luchtfoto Bastion Katten Klik hier voor gebouw B'. Kanonkelders Klik hier voor gebouw C'. Kanonkelders Klik hier voor gebouw b. Doorgang Klik hier voor gebouw F'. Kanonkelders Klik hier voor gebouw G'. Kanonkelders

Bastion Nieuw Molen

        Bastion Nieuw Molen. Gebouwen:

Bastion Nieuw Molen ligt aan de westkant van de vesting tussen bastions Turfpoort en Oud Molen. Evenals de andere bastions aan de landzijde van de vesting heeft het teruggetrokken gebogen flanken op twee niveaus, zogenaamde hoge en lage flanken. Onder de borstweringen aan de voorkant van het bastion liggen 17e-eeuwse kanonkelders met luistergangen (gebouwen C' en F'). Ook in de courtinehoeken nabij de lage flanken van het bastion liggen 17e-eeuwse kanonkelders (gebouwen B' en G'). Bij de vernieuwing van de vesting in 1877-'79 werden op het middenterrein van het bastion een laboratoriumgebouw en een munitiemagazijn aangelegd. Om de inrichting van het bastion terug te kunnen brengen tot de oorspronkelijke 17e-eeuwse toestand zijn deze gebouwen in de jaren vijftig van de vorige eeuw afgebroken. Verre van de oude toestand te herstellen heeft deze afbraak echter slechts de weg geëffend voor de huidige inrichting als parkeerterrein.

In 1975 zijn de bekledingsmuren van het bastion en de toegangen tot de 17e-eeuwse kanonkelders gerestaureerd. Daarbij zijn de in de 19e eeuw aangebrachte gietijzeren afdekkappen op de luchtkokers vervangen door gemetselde kokers in de oude stijl. Ook het aardwerk is aangepast. Het bastion heeft nu een strakke en eenvoudige indeling die overeenkomt met de indeling uit de late 17e eeuw. De aarden borstwering langs de 145 m lange voorkanten van het bastion loopt naar voren in hoogte op van 8,5 tot 10 m. Circa 50 m vóór de punt van het bastion zijn de borstweringen van beide voorkanten met elkaar verbonden door een 10 m hoge gebogen borstwering, een zogenaamde bombelle. Achter deze borstwering bevindt zich een brede walgang, met links en rechts opritten voor het aanvoeren van geschut. Met het hier opgestelde geschut kon het terrein recht voor de punt van het bastion optimaal worden bestreken. Dat was belangrijk want de punt van een bastion gold als de zwakste plek in de verdediging waarop een mogelijke aanvaller zich als eerste zou richten. Een dergelijke bombelle was, met de voorgelegen verlaagde saillant en de overwelfde toegang vanaf het middenterrein (poterne b), tot het eind van de 19e eeuw de gebruikelijke inrichting op alle bastions van de vesting. Een uitzondering hierop vormde bastion Katten waar de aanwezigheid van de kat zo'n inrichting onmogelijk maakte. Bij de meeste bastions is de inrichting sindsdien gewijzigd. Nu zijn bombelles alleen nog te vinden op bastion Oud Molen en dit bastion.

Het middenterrein van bastion Nieuw Molen is opgevuld en loopt in twee stappen in hoogte op van 5,8 m in de keel tot 8,4 m boven NAP achter de gebogen borstwering. Vóór deze borstwering ligt, achter de punt van het bastion, nog een kleine ruimte, de zogenaamde verlaagde saillant. Van hieruit kon de gracht en de bedekte weg aan de overkant van de vestinggracht onder vuur worden genomen. De ruimte is alleen te bereiken door een overwelfde doorgang vanaf het middenterrein (poterne b).

De inrichting tot parkeerterrein in 1995 heeft de reconstructie van de 17e-eeuwse inrichting van het bastion grotendeels tenietgedaan. Het aardwerk van de borstweringen van de facen, de schouderhoeken en de hoge flanken werd versmald. Het binnenterrein werd verhard en van verlichting voorzien. Ook de walgang achter de bombelle werd bij het parkeerterrein getrokken. De opritten vanaf het middenterrein naar de walgang kregen betonnen afscheidingen. Vanaf de straat aan de voet van de vestingwal werd in de keel van het bastion een voetgangerstrap aangelegd. Op de aangrenzende courtines kwamen op- en afritten. Hoewel de indeling van het bastion verder intact is gelaten, geeft na deze ingreep alleen de punt van het bastion nog een juiste indruk van de 17e-eeuwse inrichting.


© text, illustrations: David Kips, 2015.
Contact: d.kips@hccnet.nl

Naar begin

Valid XHTML 1.1 Valide CSS!